Elke groep vrienden is onderverdeeld in een soort ‘rollen’. Één van die rollen is die van de ‘brutale’, degene die in een restaurant de aandacht van de ober trekt, of die wildvreemden met een grijns op het gezicht aanschiet. Soms zijn ze hartstikke vervelend, maar feit is dat deze brutale personen nodig zijn.

Het is een natuurlijk fenomeen, brutale blaaskaken krijgen meer aandacht en daardoor in principe meer sociaal contact. Onderzoekers hebben dit fenomeen onder andere in koolmezen geconstateerd. Vogels die sneller op andere vogels afkwamen met brutaal gedrag hadden meer contact. Contact zijnde voortplanting of het verdedigen van territorium, je moet er maar zin in hebben.

Hersenen
Sommige mensen lijken hun brutale gedrag aangeboren te hebben en bij sommige diersoorten is dat ook echt het geval. De zebravis zijn het meestal de vrouwtjes zijn die brutaler zijn en zo meer aandacht naar zich toe trekken. Mannetjes zebravissen blijven wat meer op de achtergrond. Toch is er geen enkele studie die kan aantonen hoe brutaliteit wordt aangestuurd door de hersenen, waardoor het als een soort gedrag wordt gezien. Gedrag is namelijk aan te leren en aan te passen waardoor brutaliteit meer met de (aangeleerde) persoonlijkheid en zelfs opvoeding te maken heeft.

Honden
Brutaliteit als gedrag is duidelijk te zien bij honden. Honden die brutaler zijn, mogelijk door de opvoeding door mensen of doordat ze in een roedel opgroeien, zijn over het algemeen speelser en staan hoger in de hiërarchie van een groep. Hun brutale gedrag zorgt ervoor dat ze sneller contact zoeken met anderen, en die contacten zorgen ervoor dat ze meer van anderen leren. Brutale honden zijn socialer en weten sneller wanneer ze te ver gaan bij soortgenoten.
Door jaren van domesticatie zijn honden en mensen niet zo ontzettend verschillend van elkaar. Ze leggen op dezelfde manier contact met anderen en zelfs het vormen van relaties lijkt behoorlijk veel op elkaar. Dus als brutale honden socialer zijn, zou dat in theorie hetzelfde kunnen zijn bij mensen.

Een ander voorbeeld van de gelijkenis tussen honden en mensen op het gebied van brutaal gedrag: brutaliteit als een vorm van stress. Dit is meestal het geval als je nieuwe mensen ontmoet, iets dat voor zenuwen kan zorgen. Deze zenuwen (een lichte vorm van stress) activeren de zogenaamde fight or flight response in de hersenen, waarbij brutaalheid het ‘vechten’ is. Dus toen die nieuwe collega zo kwaad op je af kwam lopen en je besloot hem een duwtje te geven? Dat kwam alleen maar door de stress-reactie om wat ruimte tussen jullie te creëren. De koolmezen zijn om dezelfde reden brutaal, om anderen met veel kabaal uit hun territorium te verdrijven.

Brutaal maakt brutaal
Je bent met vrienden in een kroeg en staat aan de bar te wachten op de drankjes. Ineens verschijnt er iemand naast je, die net als jij staat te wachten. Er zijn verschillende opties die hier kunnen plaatsvinden en één ervan is dat je als brutaal persoon een praatje aanknoopt. Met het mogelijke resultaat dat twee verschillende groepen ineens één worden. Dit gedrag van vreemden benaderen is opnieuw iets dat mensen en honden delen. Hoewel honden hun maatjes eerder opdoen op een grasveld, dan in een kroeg.
In dit scenario hoef jij trouwens helemaal niet brutaal te zijn, als de andere persoon aan die bar het is zou dat gewaagde gedrag best eens door hem/haar kunnen komen. Dit is het zogenoemde ‘kameleon effect‘ en het zorgt ervoor dat je andermans gedrag kopieert. Oftewel: jij als brutaal persoon zorgt er misschien wel een beetje voor dat anderen ook brutaler worden.

Grofheid
Dat we het hier hebben over brutaalheid als sociaal gedrag, een vorm van stress, of als kopieergedrag wil trouwens niet zeggen dat je het zinnetje “ik ben gewoon brutaal” maar overal als excuus kan gebruiken. Brutale mensen worden vaak bestempeld als zijnde bazig of zelfs grof. Het is een beetje de kidnapping van een benaming gezien brutaalheid als puur gedragskenmerk een vorm van sociaal gedrag is dat nog het meeste kan worden gelinkt aan dominant/direct gedrag. Daarmee is het de tegenhanger van verlegenheid. Het heeft echter niets te maken met mensen overschaduwen, kleineren, of zelfs bewust kwetsen, iets wat wel kenmerkend is van bazigheid of grofheid. Helaas zijn er inmiddels zoveel erkende gedragsstoornissen, dat zelfs het kleinste beetje brutale (of directe) gedrag bij kinderen al een sticker opgeplakt kan krijgen.

Brutaalheid kan dus iets goeds zijn, en zelfs een positief effect hebben op anderen. Waarom zijn mensen het dan zo weinig? Omdat brutaal zijn ook een bepaald soort moed vereist. Als je brutaal bent sta je namelijk in de spotlight, en als je dan iets fout doet kan iedereen je uitlachen. Ben je daar bang voor? Dan is brutaalheid geen eigenschap waar je gelukkig van wordt. Zo zie je maar dat er aan brutaalheid heel veel kanten zitten, maar dat een groot deel daarvan wel degelijk positief kan zijn. Als je het maar doseert en ermee om weet te gaan. Als brutaal, en niet-brutaal persoon.